Rekruci z gminy Siemień w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej
- Mateusz Pachucki
- Oryginalna wersja cyfrowa
- Data publikacji: 1.10.2019
- Download PDF: https://doi.org/10.36121/RRH.PACHUCKI.18.2020
- Wersja drukowana.
Odzyskanie niepodległości w listopadzie 1918 roku wiąże się z wysiłkiem wielu pokoleń, dążących do odbudowy utraconej Ojczyzny. „O wojnę powszechną” modlono się na początku XX wieku wierząc, że konflikt między trzema zaborcami pozwoli na odrodzenie Polski. Gdy wojna wybuchła 28 lipca 1914 roku, wielu Polaków z rozkazu cara przywdziało rosyjski mundur i poszło walczyć na front nie za swoją sprawę. Pomimo upływu ponad 100 lat od rozpoczęcia Wielkiej Wojny, dalej nie znamy z imienia i nazwiska wielu Polaków, którzy walczyli i ginęli w okopach[1]. Niniejsza publikacja, złożona z dwóch części, przedstawia mieszkańców gminy Siemień powołanych do służby w armii carskiej podczas I wojny światowej. Pierwsza część stanowi ogólne podsumowanie zebranego materiału, druga część zaś kwintesencję tematu, gdyż prezentuje z imienia i nazwiska mieszkańców gminy Siemień – żołnierzy armii Imperium Rosyjskiego.
Utworzona w 1867 roku gmina Siemień obejmowała 16 miejscowości. Były to wsie Siemień, Tulniki, Wola Tulnicka, Pomyków, Wólka Siemieńska, Łubka (Łupka), Przymus, Sewerynówka, Gródek, Kopicha (Brwinów), Władysławów, Nadzieja, Juliopol, Działyń, Wierzchowiny i Amelin[2]. Gmina Siemień wchodziła w skład powiatu radzyńskiego, który to z kolei znajdował się w guberni siedleckiej, a od 1913 roku w guberni lubelskiej[3]. W 1909 roku liczba ludności stałej gminy wynosiła 5.100, w tym 2.582 mężczyzn. Większość mieszkańców gminy Siemień stanowiła ludność polska wyznania rzymskokatolickiego – około 82%. Na terenie gminy istniała też silna reprezentacja ludności niemieckiej wyznania ewangelicko-augsburskiego, zamieszkująca głownie wsie Juliopol, Sewerynówkę i Pomyków – 17%. Ludność żydowska oraz rosyjska stanowiły niewielki odsetek mieszkańców gminy Siemień[4].
Wprowadzenie przez władze w 1874 roku powszechnej służby wojskowej zmieniło sytuacje narodowością w armii carskiej. Od tej pory znaczną część wojska rosyjskiego stanowił polski rekrut[5]. Powszechny obowiązek służby wojskowej został ponadto wykorzystany jako nowy element polityki rusyfikacyjnej, w szczególności wobec ludności unickiej[6].
Wymagania dla żołnierza armii carskiej nie były zbyt wygórowane – aby trafić do wojska wystarczyło mierzyć ponad 153 centymetrów. Co roku jednak kilku rekrutów z powiatu radzyńskiego nie spełniało tego warunku[7]. Część mogła uzyskać zwolnienie od służby ze względu na sytuację rodziną, a w razie wybuchu wojny rodziny żołnierzy zmobilizowanych oraz rezerwistów mogły liczyć na pomoc państwową[8].
Podstawowym źródłem, wykorzystanym w niniejszej pracy jest rosyjski projekt „Памяти героев Великой войны 1914–1918 годов” (gwar.mil.ru), stworzony przez Ministerstwo Obrony Rosji przy wsparciu Federalnej Agencji Archiwalnej i Rosyjskiego Towarzystwa Historycznego. Portal zawiera materiały archiwalne z zasobów archiwów państwowych i departamentalnych Rosji, mianowicie z Rosyjskiego Państwowego Wojskowego Archiwum Historycznego w Moskwie (Rossijskij gosudarstwiennyj wojenno-istoriczeskij archiw), Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji (Archiw MID Rossii), Rosyjskiego Państwowego Archiwum Wojskowego w Moskwie (Rossijskij gosudarstwiennyj wojennoj archiw), Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie (Gosudarstwiennyj archiw Rossijskoj Fiedieracyi), Rosyjskiego Państwowego Archiwum Marynarki Wojennej w Sankt Petersburgu (Rossijskij gosudarstwiennyj archiw Wojenno-Morskogo Fłota), Rosyjskiej Biblioteki Państwowej w Moskwie (Rossịjskaja gosudarstwiennaja bibliotieka) i Centralnego Państwowego Archiwum Kinofotofonodokumentów w Sankt Petersburgu (Centralnyj Gosudarstwiennyj Archiw Kinofotofonodokumientow Sankt Pietierburga). Zgromadzone w wersji cyfrowej dokumenty zawierają głównie informacje o rannych, zaginionych, zabitych, wziętych do niewoli oraz odznaczonych żołnierzach armii Imperium Rosyjskiego[9]. Drugim ważnym źródłem do badań nad służbą mieszkańców gminy Siemień w armii rosyjskiej są akta Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej z lat 1919-1931. Owe źródło zostało przebadane przez Macieja Bosko, który na jego podstawie opublikował artykuł Rekruci z powiatu radzyńskiego w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej w świetle akt Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej z lat 1919-1931[10]. Dodatkowymi źródłami dla poznania historii byłych żołnierzy carskich z gminy Siemień są następujące dzienniki urzędowe: „Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego”[11] oraz „Obwieszczenie Publiczne” dodatek do „Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości”[12], które zawierają wezwania sądów okręgowych w Białej Podlaskiej i Siedlcach do stawienia się byłych żołnierzy carskich, aby uruchomić procedurę uznania ich za zmarłych. Ponadto w publikacji zostały wykorzystane wspomnienia Wiktorii Pachuckiej dotyczące jej ojca Pawła Kalisza, mieszkańca wsi Siemień[13].
Na podstawie powyższych źródeł udało się ustalić z imienia i nazwiska 142 mieszkańców gminy Siemień, którzy służyli w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej[14]. Oczywiście należy wziąć pod uwagę, że owa lista jest niepełna. Wynika to z kilku przyczyn. Po pierwsze ówczesnym językiem urzędowym był rosyjski. Polskie nazwy miejscowości były zapisywane w cyrylicy. Nie istniała żadna książka adresowa, która wyznaczała cyryliczny zapis danej miejscowości. Często rosyjscy urzędnicy zapisywali daną miejscowość wg własnego słuchu, co rodzi problemy z identyfikacją[15].
Tabela nr 1. Zapis miejscowości gminy Siemień w alfabecie cyrylicznym[16].
| Nazwa polska miejscowości | Nazwa miejscowości zapisana w cyrylicy |
| Siemień / gmina siemieńska | Семень, Шимельская, Семени, Семеновская, Семенская, Семинская, Шемен, Шемень, Щеменская, Шемелская, Семянская, Селинская, Семен, Селин, Семенецкая, Семино, Семельская, Сененская, Симпокск, Слиньская. Саниньская, Симень, Стилинская, Сминская, Симинская, Сименская, Силенская, Семшская, Шаминская, Семалькая, Шеснинск, Сенниковская, Сешит |
| Amelin | Амелинь, Амелин, Амелино |
| Wierzchowiny | Вежховины, Вешховины, Вершховин, Вершховины, Верхованы, Верхшховск, Вешь-Хованка, Вешховипы, Верся, Вишховен, Вешховицы |
| Działyń | Дзялын, Даун, Дявень, Дявин, Дялынь, Джаны, Дзялынт, Зялы, Джиюдина, Дяльенг |
| Juliopol | Юлополь, Узявол, Илеполь, Илекуль, Юльеноль, Юльополь, Юлюполь, Янополь, Юлепел, Юльсполь |
| Nadzieja | Надежда, Недея, Надзея, Надзел, Надля, Надия |
| Gródek | Грудекь, Грудек |
| Sewerynówka | Севериновка, Севериновки, Савриновка, Сювериковка, Свирновка, Саворынцево |
| Władysławów | Владыславовь, Владиславово, Владиславовка |
| Tulniki | Тульники, Тумень, Тульниха |
| Wola Tulnicka | Воля, Воля Пульн, Воля-Шурниц, Воля Тульницка |
| Wólka Siemieńska | Лубка, Лубко |
| Kopicha (Brwinów) | Koпиха |
| Łubka | Лубка, Лубко |
| Przymus | Пржимус |
Źródło: Projekt „Памяти героев Великой войны 1914–1918 годов” (gwar.mil.ru).
Po drugie, nie zawsze w dokumentacji carskiej podawano konkretną miejscowość zamieszkania rekruta. Często ograniczano się do podania gminy, powiatu lub samej guberni. Po trzecie, w powyższych źródłach możemy odnaleźć mieszkańców gminy Siemień dlatego, że zostali ranni, zabici, zaginieni, wzięci do niewoli lub odznaczeni. Nie zachował się żaden urzędowy spis, który podawałby wszystkich mieszkańców gminy powołanych do służby wojskowej.
Materiały archiwalne pochodzące z archiwów rosyjskich dostępne w projekcie „Памяти героев Великой войны 1914–1918 годов” (gwar.mil.ru) oraz akta Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej dostarczają najwięcej informacji na temat poborowych z gminy Siemień. Możemy z nich dowiedzieć się o miejscu zamieszkania, stanie cywilnym, wieku, wyznaniu, przynależności pułkowej, a także w niektórych przypadkach o poziomie wykształcenia.
Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania poborowego przed 1914 rokiem w 27 przypadkach nie udało się ustalić konkretnej miejscowości. W aktach podawano, jako miejsce zamieszkania, gminę Siemień. Często oprócz gminy podawano gubernię lubelską oraz ujezd radzyński, w kilku przypadkach dawną gubernię podlaską. Najwięcej poborowych pochodziło z miejscowości Siemień (16), Sewerynówki (15), Nadziei (14), Działynia (13) oraz Juliopola (12). Ze wsi Wierzchowiny, Wola Tulnicka, Wólka Siemieńska oraz Tulniki powołano do służby odpowiednio 9, 8, 8 i 6 mieszkańców. Z pozostałych miejscowości gminy powołano stosunkowo niewielu żołnierzy – z Gródka 4, z Amelina 3, z Władysławowa i Łubki po 2 oraz z Przymusu i Kopichy po 1. Z miejscowości Pomyków nie odnotowano żadnego mieszkańca powołanego do służby w armii carskiej.
Większość poborowych z gminy Siemień przed wojną było kawalerami (41), dwudziestu dziewięciu mężczyzn musiało pozostawić żony, a w przypadku pozostałych 72 nie udało się ustalić stanu cywilnego[17]. Podobnie wyglądała sprawa wyznawanej wiary, większość deklarowało wyznanie rzymskokatolickie – 44, prawosławie – 13, luteranizm – 2, judaizm – 1 oraz jeden poborowy został określony po prostu jako chrześcijanin. W przypadku 81 mieszkańców gminy nie podano wyznawanej wiary, lecz należy przyjąć, że w większości byli to rzymscy katolicy. Tylko w przypadku czterech osób odnotowano ich wykształcenie w postaci informacji o umiejętności pisania[18].
Inaczej wygląda sprawa przynależności pułkowej, w tym przypadku tylko 11 poborowych nie udało się przyporządkować do konkretnej jednostki. Większość mieszkańców gminy Siemień odbyło swoją służbę w piechocie – 101, która stanowiła największą część armii Imperium Rosyjskiego. Poborowych z dobrym okiem przydzielono do pułków strzeleckich – 19, niskich i krzepkich do artylerii – 7, zaś wysokich, szczupłych i długonogich do kawalerii – 3. Po jednym mieszkańcu gminy trafiło do jednostki inżynierskiej, kolejowej oraz do personelu szpitala.
Zdecydowana większość poborowych, w dniu zakończenia działań wojennych, miała najniższy stopień wojskowy, tj. szeregowego lub (analogicznych) strzelca, kanoniera lub grenadiera[19]. Tylko kilku mieszkańców gminy Siemień dosłużyło się wyższych stopni. Starszych szeregowych, starszych strzelców oraz bombardierów było sześciu, kaprali dwóch, a stopnia plutonowego jeden poborowy z Juliopola. Ponadto Wacław Makarewicz z Siemienia służył w wojsku jako młodszy pisarz, zaś August Sokołowski z Juliopola jako sanitariusz w szpitalu. W przypadku 25 poborowych nie udało się ustalić stopnia lub funkcji wojskowej.
Podsumowując, celem niniejszej publikacji jest uzupełnienie białej plamy w historii gminy Siemień z czasów I wojny światowej. Po ponad 100 latach od rozpoczęcia działań wojennych niniejsza publikacja prezentuje 142 mieszkańców ziemi siemieńskiej, żołnierzy armii Imperium Rosyjskiego. Dla dziewięciu z nich wojna zakończyła się śmiercią, trzydziestu trzech zostało uznanych za zaginionych, czyli prawdopodobnie albo zginęli podczas walk, albo zmarli w niewoli. Trzydziestu dwóch mieszkańców gminy Siemień zostało rannych podczas walk, zaś ośmiu trafiło do niewoli niemieckiej albo austriackiej.
Wykaz rekrutów z gminy Siemień w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej
Wykaz skrótów
Bosko – M. Bosko, Rekruci z powiatu radzyńskiego w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej w świetle akt Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej z lat 1919-1931, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 16, 2018, z. 2, s. 357-379.
Bosko materiały – materiały archiwalne, użyte przez mgr. Macieja Bosko w artykule Rekruci z powiatu radzyńskiego w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej w świetle akt Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej z lat 1919-1931, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 16, 2018, z. 2, s. 357-379.
DUWL nr 12 – Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego nr 12, z dnia 12.11.1925, str. 144.
DUWL nr 8 – Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego nr 8 z 14.08.1926, s. 105.
GWAR – rosyjski projekt „Памяти героев Великой войны 1914–1918 годов” (gwar.mil.ru)
OP nr 82 – „Obwieszczenia Publiczne” dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości nr 82 z 12.10.1932, s. 132.
Wspomnienia W. Pachuckiej – Wspomnienia Wiktorii Pachuckiej, spisane w latach 2015-2017.
| Lp | Dane
poborowego |
Miejsce zamieszkania | Jednostka /
stopień wojskowy |
Los poborowego | Źródło |
| 1. | Bazyluk
Aleksander, s. Józefa |
Wola Tulnicka | 17. Czarnomorski Pułk Huzarów / huzar | Służył w 2. eskorcie. Ranny 26 czerwca 1916 r. pod Iwanówką, trafił 29 czerwca do Szpitala nr 68 w Kijowie. | GWAR |
| 2. | Bazyluk
Ludwik, s. Franciszka |
Wola Tulnicka | Żołnierz pospolitego ruszenia | W dniu 23 lutego 1916 r. został wypisany z 291. Polowego Zapasowego Szpitala. | GWAR |
| 3. | Blufogel Józef, s. Noego | Tulniki | 120. Serpuchowski Pułk Piechoty /
szeregowy / kapral |
Został odznaczony Krzyżem św. Jerzego IV-klasy (nr odznaczenia 484920) w dniu 2 października 1915 r. Otrzymał Krzyż św. Jerzego III-klasy (nr odznaczenia 88174) w dniu 6 listopada 1915 r. Ranny pod wsią Pielikieliszki 20 czerwca 1916 r. | GWAR |
| 4. | Bogus Piotr, s. Jana | Siemień | 300. Zasławski Pułk Piechoty / szeregowy | Przepadł bez wieści 7 listopada 1914 r. pod wsią Kocikowa. | GWAR |
| 5. | Budzyła
Aleksander, s. Adama |
Siemień | 12. Kaukaski Pułk Strzelców / szeregowy opołczeniec | Zachorował w kwietniu 1916 r. Trafił początkowo w dniu 22 kwietnia do 102. Przedniego Ewakuacyjnego Punktu w Dyneburgu, 26 kwietnia został przeniesiony do szpitala w Dyneburgu. Ponownie zachorował 1 maja 1917 r. Trafił do Lazaretu nr 1 w Mikołajowie w dniu 29 maja. | GWAR |
| 6. | Budzyła
Aleksander, s. Adama |
Siemień | 70. Riażski Pułk Piechoty / szeregowy | Został wypisany ze szpitala w dniu 23 listopada 1915 r. | GWAR |
| 7. | Budzyła
Antoni, s. Dominika |
Sewerynówka | 110. Kamski Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu ran lub choroby trafił w dniu 8 lutego 1916 r. do szpitala w Moskwie. Z powodu choroby przebywał od 2 do 6 października 1916 r. w 28. Polowym Zapasowym Szpitalu w Wielkich Łukach. | GWAR |
| 8. | Budzyła
Bolesław, s. Dominika |
Sewerynówka | 254. Mikołajowski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 7. rocie. Z powodu przepukliny trafił do szpitala w dniu 28 lipca 1916 r. | GWAR |
| 9. | Budzyła
Bronisław, s. Michała |
Nadzieja | 224. Juchnowski Pułk Piechoty / szeregowy | Zachorował pod Wilejką 10 stycznia 1916 r. Trafił do szpitala w Morszańsku w dniu 15 maja 1916 r. | GWAR |
| 10. | Budzyła
Henryk, s. Dominika |
Przymus | 193. Swiarzski Pułk Piechoty / szeregowy | Zaginął bez wieści 21 grudnia 1914 r. | GWAR |
| 11. | Budzyła Jan, s. Jan | 149. Czarnomorski Pułk
Piechoty / starszy szeregowy |
Został wypisany z 2. Moskiewskiego Punktu Opatrunkowego w dniu 7 marca 1915 r. Rany w plecy 9 marca, został przyjęty 18 marca do szpitala. | GWAR | |
| 12. | Budzyła
Konstantyn, s. Ignacego |
Nadzieja | 130. Pułk
Artylerii / bombardier |
Z powodu choroby trafił w dniu 2 maja 1917 r. do Szpitala nr 7 w Homlu. | GWAR |
| 13. | Budzyński
Michał, s. Wawrzyńca |
Juliopol | 149. Czarnomorski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Ranny kulą w prawą nogę 18 listopada 1914 r. pod Łomżą, trafił do szpitala polowego 38. Dywizji Piechoty. Przybył z Warszawy do Petersburga. W dniu 10 grudnia 1914 roku został przyjęty do szpitala w Petersburgu. Z powodu rany prawego biodra, odniesionej 7 marca 1916 r. pod wsią Lipą, trafił w dniu 18 maja do szpitala. | GWAR |
| 14. | Chwedorowicz Andrzej, s. Szczepana i Katarzyny z Wójtowiczów | Wola Tulnicka | 199.
Kronsztancki Pułk Piechoty |
Zmobilizowany w 1915 roku, zabity na froncie rosyjsko-austriackim między Brodami a Lwowem we wrześniu 1916 roku. | DUWL nr 8, str. 105 |
| 15. | Cieniuch
Stanisław, s. Tomasza |
Nadzieja | Nieznana | Zmobilizowany w 1914 r., nie powrócił ze służby. | OP nr 82, str. 132 |
| 16. | Ciernacki Bronisław, s. Adama | Sewerynówka | 53. Wołyński Pułk Piechoty / starszy
szeregowy |
Przepadł bez wieści pod wsią Michałówka w dniu 5 czerwca 1916 r. | GWAR |
| 17. | Cierpiński (Cierpacki) Bronisław, s. Adama | Sewerynówka | 5. Kałużski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Służył w 5. rocie. Został ranny w lewą rękę 2 sierpnia 1915 r. pod Bielskiem. Od 14 sierpnia do 5 września przebywał w Szpitalu Wszechrosyjskiego Związku Ziemiańskiego w Głazowie. | GWAR |
| 18. | Ciesielski
Seweryn, s. Stanisława |
Tulniki | 149.
Czarnomorski Pułk Piechoty / szeregowy |
Trafił do szpitala w dniu 9 września 1914 r. | GWAR |
| 19. | Czarnata Franciszek, s. Kazimierza | 60. Zamojski Pułk Piechoty / szeregowy | Przepadł bez wieści pod wsią Mikowo 1 lutego 1915 r. | GWAR | |
| 20. | Czarnata Jan, s. Antoniego | Nadzieja | 278. Kromski Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu ropowicy ręki trafił do szpitala w dniu 12 marca 1916 r. | GWAR |
| 21. | Czech Michał | Łubka | 94. Jeniserski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 7. rocie. Przepadł bez wieści 8 listopada 1914 r. pod Łodzią. | GWAR |
| 22. | Czyronka
Władysław, s. Wojciecha |
Juliopol | 284. Węgrowski Pułk Piechoty / szeregowy | Ranny w prawą rękę trafił do Szpitala nr 9 w Jekaterynburgu w dniu 5 grudnia 1915 r. | GWAR |
| 23. | Dawidek
Stanisław, s. Jana |
Siemień | Przymorski Pułk Dragonów /
szeregowy |
Przyjęty do szpitala z powodu choroby 25 stycznia 1917 r. | GWAR |
| 24. | Daćko
Aleksander |
Siemień | 296.
Grazowiecki Pułk Piechoty / szeregowy |
Zdezertował 13 kwietnia 1916 r. pod Biełachami. | GWAR |
| 25. | Drabik Wiktor, s. Karola | Wierzchowiny | 296.
Grazowiecki Pułk Piechoty / szeregowy |
Z powodu ropowicy prawej ręki trafił do Ruchomego Szpitala Czerwonego Krzyża w dniu 9 lipca 1916 r. | GWAR |
| 26. | Dudzik Michał, s. Wojciecha | Siemień | 300. Zasławski Pułk Piechoty / szeregowy | Przepadł bez wieści 5 listopada 1914 r. pod wsią Podzamcze. | GWAR |
| 27. | Duszak Jan, s. Jakuba | 107. Troicki Pułk Piechoty /
szeregowy |
Dostał się do niewoli niemieckiej 29 stycznia 1915 r. pod miastem Wierzbołowem. Trafił do obozu jenieckiego w Grafenbergu. | GWAR | |
| 28. | Fedorowicz Jan | Wola Tulnicka | 199.
Kronsztandzki Pułk Piechoty / szeregowy |
Służył w 2. rocie. Przepadł bez wieści pod wsią Brudaniec w dniu 8 czerwca 1916 r. | GWAR |
| 29. | Filipiuk Paweł, s. Antoniego | Juliopol | 5. Zaamurski Przygraniczny Pułk Piechoty / szeregowy / starszy szeregowy / kapral / plutonowy | Służył w 9 rocie. Ranny 30 maja 1915 r., trafił do szpitala dywizjonowego. Awansował na starszego szeregowego. Odznaczony 16 września 1916 r. Krzyżem św. Jerzego IV-klasy (nr nadania 462986). Awansował na kaprala, a następnie plutonowego. Z powodu ran odniesionych 1 sierpnia w Galicji, został przyjęty 7 sierpnia do szpitala w Oddesie. Za odwagę otrzymał 3 września Medal św. Jerzego IV-klasy (nr odznaczenia 999991). | GWAR |
| 30. | Furtak
Stanisław, s. Jana |
Gródek | 139. Morszański Pułk Piechoty / szeregowy | Przepadł bez wieści pod wsią Ikwą w dniu 11 września 1915 r. | GWAR |
| 31. | Gaweł Piotr, s. Mateusza | Siemień | 300. Zasławski Pułk Piechoty / szeregowy | Przepadł bez wieści 7 listopada 1914 r. pod wsią Kocikowa. | GWAR |
| 32. | Gdela Julian, s. Józefa | Sewerynówka | 5. Sybirski Pułk Strzelców /
starszy szeregowy |
Zmobilizowany w 1913 r. Ranny w lewą rękę pod wsią Jednorożec 11 czerwca 1915 r., został przyjęty w dniu 16 czerwca do Szpitala Miejskiego nr 48 w St. Petersburgu. Od 12 października przebywał w szpitalu w guberni Nowogrodzkiej. | GWAR |
| 33. | Giejne Adam, s. Martyna | Siemień | 59. Lubelski Pułk Piechoty | Ranny pod wsią Pojana 29 lipca 1917 r., został przyjęty na oddział opatrunkowy 15. Dywizji Piechoty. | GWAR |
| 34. | Golonka Jan, s. Grzegorza | Wólka
Siemieńska |
23. Sybirski Pułk Strzelców /
szeregowy |
Zachorował 15 lub 27 sierpnia 1916 r. na froncie austriackim. Trafił do szpitala Czerwonego Krzyża 22 marca 1917 r. | GWAR |
| 35. | Golonka
Wiktor, s. Jakuba |
Wierzchowiny | 12. Finlandzki Pułk Strzelców / strzelec | Służył w 8. rocie. Został uznany za przepadłego bez wieści pod wsią Kalasantówka w Galicji dnia 15 września 1915 r. Ranny w lewą nogę pod Tarnopolem dostał się do niewoli austriackiej. 10 grudnia 1915 roku przebywał w XII Rezerwowym Szpitalu we Wiedniu. Powrócił z niewoli austriackiej w 92 partii dnia 10 grudnia 1916 r. Otrzymał Medal św. Jerzego (nr odznaczenia 991061) w dniu 14 grudnia 1916 r. Z powodu choroby lewego golenia został przyjęty do szpitala w Petersburgu 16 grudnia 1916 r. Od 20 grudnia 1917 r. przebywał na rehabilitacji w Instytucie Fizjoterapii. | GWAR |
| 36. | Gruba Jan, s. Antoniego | Sewerynówka | 22. Sybirski Pułk Strzelców /
szeregowy |
W dniu 23 czerwca 1915 r. pod Gradowem zachorował z powodu ataku gazów bojowych. Z powodu zatrucia gazami bojowymi trafił do Naczelnego Lazaretu nr 1. Wszechrosyjskiego Ziemskiego Związku w dniu 16 grudnia 1915 r. Odznaczony za odwagę Medalem św. Jerzego IV-stopnia (nr nadania 501928). | GWAR |
| 37. | Hawryluk Józef | Wólka
Siemieńska |
Nieznana | Zmobilizowany w 1914 r., na przełomie 1916/1917 r. zmarł w szpitalu niemieckim. | Bosko, s. 366 |
| 38. | Jankowski Ignacy, s.
Tymona |
Siemień | 191. Largo-Kagulski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Został pozostawiony 15 stycznia 1915 r. na polu bitwy pod wsią Grab. Przepadł bez wieści 8 lipca 1915 r. | GWAR |
| 39. | Jarecki Franciszek, s.
Andrzeja |
Nadzieja | 16. Ładożski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 6. rocie. Ranny kulą 13 sierpnia 1914 r. w prawe żebro pod Lubawą. Trafił do Szpitala nr 220 w dniu 18 listopada 1914 r. Dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w 3. Zapasowym Szpitalu w Iwtitpin (?) w Niemczech, a następnie w lazarecie w Greifswald. Z powodu choroby trafił do punktu wymiany jeńców w Altdamm. Wrócił z niewoli w partii 88 w dniu 10 lub 12 listopada 1916 r. Otrzymał 15 listopada 1916 r. Krzyż św. Jerzego IV stopania. | GWAR |
| 40. | Jarecki Ignacy | 16. Ładożski Pułk Piechoty | Przepadł bez wieści 15 grudnia 1914 r. pod wsią Gumino. | GWAR | |
| 41. | Jaworski Mateusz, s. Stanisława | Siemień | 9.
Ingermanladzki Pułk Piechoty / szeregowy |
Został ranny pod wsią Zatwarnica 6 marca 1915 r. | GWAR |
| 42. | Jegier (Jegir) Michał | Amelin | 324. Klaźmiński Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu choroby został przyjęty do Tifliskiego Miejskiego Szpitala nr 26 w dniu 2 maja 1917 r. | GWAR |
| 43. | Jemarowski Władysław, s. Józefa | Wierzchowiny | 60. Zapasowy Batalion Piechoty / szeregowy | Z powodu ropowicy prawej ręki został przyjęty w dniu 2 sierpnia 1915 r. do 59. Ogólnego Ewakuacyjnego Szpitala w Tambowie. | GWAR |
| 44. | Jonaszko Antoni, s. Filipa | Sewerynówka | Nieznana | Służył w 18. rocie. Z powodu ran odniesionych pod Brasłówką 20 grudnia 1914 r., został przyjęty do szpitala w dniu 3 stycznia 1915 r. | GWAR |
| 45. | Jonaszka Antoni, s. Filipa | Sewerynówka | 328.
Nowouzeński Pułk Piechoty / szeregowy |
Przepadł bez wieści w dniu 11 września 1916 r. | GWAR |
| 46. | Juć Franciszek | 151. Piatigorski Pułk Piechoty / szeregowy | Dostał się do niewoli 7 grudnia 1914 r. Trafił do obozu jenieckiego w Frankfurcie nad Odrą. | GWAR | |
| 47. | Lezler (Lesler) Jan, s. Adama | Sewerynówka | 4. Sybirski Pułk Strzelców /
szeregowy |
Ciężko ranny 1 marca 1915 r. pod wsią Węgra, został przyjęty 9 marca do szpitala żołnierskiego. | GWAR |
| 48. | Lezler Jan, s. Fiodora | Tulniki | 4. Sybirski Pułk Strzelców /
szeregowy |
Trafił w dniu 8 października 1915 roku do szpitala znajdującego się w 4. Żeńskim Gimnazjum. | GWAR |
| 49. | Ligęza Józef, s. Michała | Wola Tulnicka | 171. Inżynierska Rota Dywizji Piechoty | Z powodu ran, został przyjęty do szpitala w Mińsku w dniu 17 września 1917 r. | GWAR |
| 50. | Lipiński
Aleksander, s. Stanisława |
Nadzieja | 83. Moskiewska Drużyna Piesza | Przebywał w Moskwie w 1915 roku. | GWAR |
| 51. | Lipiński Antoni, s. Apolinarego | Nadzieja | 72. Tulski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Służył w 6. rocie. Został ranny 19 października 1915 r. pod Gaten. Trafił do Szpitala 18. Dywizji Piechoty. | GWAR |
| 52. | Lipiński
Franciszek, s. Konstantego |
Nadzieja | 196. Insarski Pułk Piechoty / szeregowy | Doznał ogólnej kontuzji 5 sierpnia 1915 r. pod Brześciem Litewskim. W dniach 7-15 września przebywał w Szpitalu nr 5 w Tule. Został przeniesiony 16 września do Szpitala nr 1 w Jefriemowie. | GWAR |
| 53. | Lipiński
Franciszek, s. Konstantego |
Nadzieja | 59. Lubelski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 1. rocie. Przepadł bez wieści 17 marca 1915 r. pod wsią Wola Michowa. | GWAR |
| 54. | Lipiński Ignacy | 289.
Korotojarski Pułk Piechoty / szeregowy |
Przepadł bez wieści 4 września 1915 r. | GWAR | |
| 55. | Lipiński Jan, s. Tomasza | Nadzieja | 58. Sybirski Pułk Strzelców /
szeregowy |
Ranny pod Baranowiczami w dniu 30 kwietnia 1917 r., został przyjęty 21 maja do szpitala w Mindowsku, zaś 24 maja został przeniesiony do szpitala w Batmanach. | GWAR |
| 56. | Lipiński Teofil, s. Tomasza | Nadzieja | 278. Kromski Pułk Piechoty / szeregowy | Został ranny 2 maja 1917 r. Trafił w dniu 21 maja do szpitala w Mindowsku, zaś 24 maja został przeniesiony do szpitala w Batmanach. | GWAR |
| 57. | Lipiński Wiktor, s. Apolinarego | Nadzieja | 7. Rewelski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Został ranny pod wsią Lipno 11 sierpnia 1914 r. Trafił do 17. Szpitala Polowego. | GWAR |
| 58. | Litka Jan, s. Daniela i
Balbiny z Boguszów |
Nieznana | Zmobilizowany w 1915 r., nie powrócił ze służby. | DUWL nr 12, str. 144 | |
| 59. | Łukasiuk Karol, s. Franciszka | Tulniki | 324. Klaźmiński Pułk Piechoty / szeregowy | Żołnierz pospolitego ruszenia 1 stopnia. Służył w 1. rocie. Z powodu ran odniesionych 13 marca 1916 r. pod Skrobowem, trafił do punktu opatrunkowego 81. Dywizji Piechoty. 17 marca został ranny w prawą rękę i nogę pod Baranowiczami. Został przyjęty 12 kwietnia do Szpitala nr 16 w Orle, zaś 21 kwietnia został przeniesiony do szpitala w Miasnowsie. W dniu 2 maja został przyjęty do Tulskiego Oddziału Zdrowotnego. | GWAR |
| 60. | Łukaszek
Andrzej, s. Franciszka i Zofii z Sobianków |
Wólka
Siemieńska |
Nieznana | Trafił do niewoli niemieckiej w 1915 r. Zachorował w lipcu 1917 r., został przez Niemców odesłany do szpitala między Dźwińskiem, a Duksztą. Na stacji kolejowej Berków zaginął. | Bosko, s. 369 |
| 61. | Łukaszuk Franciszek, s. Adama | 6. Finlandzki Pułk Strzelców / kapral | Przebywał w szpitalu w dniu 8 maja 1917 r. | GWAR | |
| 62. | Kaczora
Wawrzyniec, s. Józefa |
Przymus | 60. Zamojski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 13. rocie. Przepadł bez wieści 1 lutego 1915 r. pod wsią Mikowo. | GWAR |
| 63. | Kalisz Jan, s. Józefa i
Marianny z Ostapów |
Siemień | 39. Syberyjski Pułk Strzelców / strzelec | Zmobilizowany w 1915 r. Przepadł bez wieści dnia 21 sierpnia 1916 r. | GWAR |
| 64. | Kalisz Paweł, s. Józefa i Marianny z Ostapów | Siemień | Nieznana | Dostał się do niewoli austriackiej. W niewoli pracował w gospodarstwie rolnym na Węgrzech. | Wspomnienia
W. Pachuckiej |
| 65. | Kamiński
(Kameński) Piotr, s. Józefa |
Amelin | 280. Surski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Ciężko ranny trafił do szpitala 7 czerwca 1917 r. Został ewakuowany 21 czerwca. | GWAR |
| 66. | Kanak
Wawrzyniec |
Tulniki | Artyleria | Służył w wojsku rosyjskim wraz z Józefem Kucewiczem i Franciszkiem Lipińskim. | Bosko materiały |
| 67. | Karczewski Józef, s.
Kazimierza |
Sewerynówka | 70. Zapasowy Batalion /
bombardier |
Służył w 8. rocie. Z powodu choroby został przyjęty w dniu 26 października 1914 r. do Miejskiego Lazaretu przy Fabryce T-wa 9. Lindel. | GWAR |
| 68. | Karpik Piotr, s. Iwana | 189. Izmaiłski Pułk Piechoty | Żołnierz pospolitego ruszenia. Zabity 9 marca 1915 roku pod miejscowością Felzomere(?). | GWAR | |
| 69. | Klajda Karol | Wola Tulnicka | 199.
Kronsztandzki Pułk Piechoty |
Walczył między Lwowem a Brodami. | Bosko materiały |
| 70. | Klembowski Ludwig, s.
Józefa |
31. Sybirski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Został przyjęty do szpitala w Moskwie w dniu 31 stycznia 1916 r. | GWAR | |
| 71. | Kopacz
Franciszek, s. Stanisława |
196. Insarski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 12. rocie. Przepadł bez wieści 23 kwietnia 1915 r. | GWAR | |
| 72. | Kot Aleksander, s. Karola | Działyń | 298.
Mścisławski Pułk Piechoty / szeregowy |
Przepadł bez wieści pod wsią Policzna 12 lub 23 października 1914 r. Dostał się do niewoli austriackiej. 15 stycznia 1915 r. przebywał w obozie Reichenberg (ob. Liberec) | GWAR |
| 73. | Kowalik
Aleksander, s. Antoniego |
Wólka
Siemieńska |
72. Tulski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Dostał się do niewoli niemieckiej pod Dyneburgiem w dniu 28 stycznia 1915 r. Przebywał w obozie jenieckim w Diedenhofen (ob. Thionville). | GWAR |
| 74. | Kromko
Hipolit, s. Józefa |
258. Zapasowy Batalion
Piechoty / szeregowy |
Z powodu choroby został przyjęty do szpitala w dniu 1 września 1915 r. | GWAR | |
| 75. | Kucewicz
Józef |
Gródek Drugi | Artyleria | Zmobilizowany do armii rosyjskiej, jako żołnierz pospolitego ruszenia. Powracając z wojska do domu został wzięty do niewoli niemieckiej, z której powrócił w listopadzie 1918 r. Zmarł z powodu nabytej w niewoli ciężkiej choroby 14 stycznia 1919 r. | Bosko, s. 368 |
| 76. | Majewski Jan, s. Antoniego | Władysławów | 139. Morszański Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu ran odniesionych w dniu 16 sierpnia 1915 r., trafił do szpitala 35. Dywizji Piechoty. | GWAR |
| 77. | Makarewicz Wacław, s. Adama | Siemień | 517. Batumski Pułk Piechoty / młodszy pisarz | Zachorował 20 czerwca 1917 r. Został przyjęty do szpitala w dniu 4 lipca. | GWAR |
| 78. | Marek Feliks | Wólka Siemieńska | Nieznana | Dostał się do niewoli niemieckiej w 1915 r. | Bosko materiały |
| 79. | Martyn Jan, s. Krzysztofa | Działyń | 149. Czarnomorski Pułk
Piechoty / szeregowy |
Został ranny od kuli szrapnelowej pod Komarówką w dniu 17 sierpnia 1914 r. Trafił 14 września 1914 r. do Szpitala przy Kommierneskim Instytucie. | GWAR |
| 80. | Martyn Jan, s. Krzysztofa | Juliopol | Kaukaski
Oddział Kolejowy / szeregowy |
Z powodu choroby został przyjęty do Szpitala nr 21 w Stawropolu w dniu 10 października 1916 r. | GWAR |
| 81. | Martyn Ludwik, s. Krzysztofa | Juliopol | 149. Czarnomorski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Zginął 16 sierpnia 1914 roku pod Śniatyczami. | GWAR |
| 82. | Martyn
Wilhelm, s. Krzysztofa |
Działyń | 5. Sybirski Pułk Strzelców /
szeregowy |
Z powodu ran odniesionych w prawą rękę pod Warszawą w dniu 6 grudnia 1914 r., trafił do szpitala w dniu 12 grudnia. Dostał się do niewoli niemieckiej pod Przasnyszem. Przebywał w obozie jenieckim w Gamslergien. | GWAR |
| 83. | Matać Kajetan, s. Jana | Nadzieja | 62. Robotnicza Drużyna /
szeregowy |
Z powodu choroby trafił do szpitala w Moskwie 11 maja 1916 r. Ponownie został przyjęty do szpitala 30 maja. | GWAR |
| 84. | Mieduchowski Julian, s.
Wojciecha |
2. Kaliski Przygraniczny Pułk Piechoty /
szeregowy |
Przepadł bez wieści 8 lipca 1915 roku pod wsią Wejwery. | GWAR | |
| 85. | Mitelsztet
Adolf |
151. Piatigorski Pułk Piechoty / starszy
szeregowy |
Został ranny 14 października 1914 r. | GWAR | |
| 86. | Musik Aleksander, s.
Stefana |
Wierzchowiny | 483. Moskiewska Drużyna Piesza /
szeregowy |
Z powodu choroby został przyjęty w dniu 2 października 1916 r. do Lazaretu nr 1. Wszechrosyjskiego Ziemskiego Związku w Nowogrodzie. Ponownie trafił do szpitala w dniu 25 czerwca 1917 r. | GWAR |
| 87. | Musik Ludwik, s. Stanisława | Wierzchowiny | 196. Insarski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 8. rocie. Został ranny w lewą nogę. Trafił w dniu 29 maja 1915 r. do szpitala z powodu choroby. | GWAR |
| 88. | Musik
Franciszek |
Działyń | 321. Okski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Przepadł bez wieści dnia 23 marca 1915 r. na pozycjach na wzgórzach nr 640, 598, 431, 419, 430. | GWAR |
| 89. | Niewęgłowski Ludwik, s. Aleksandra | Łubka | 280. Surski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Z powodu choroby został przyjęty do szpitala w Kalince w dniu 12 marca 1916 r. | GWAR |
| 90. | Niżański
Stanisław |
284. Wengierowski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Przepadł bez wieści 31 maja 1915 r. pod wsią Bratuszewo. | ||
| 91. | Nurzyński Stanisław | Kopicha
(Brwinów) |
44. Sybirski Pułk Strzelców / strzelec | Przepadł bez wieści w dniu 9 lipca 1917 r. | GWAR |
| 92. | Olko Michał | 3. Dywizjon Artylerii Ciężkiej | W lipcu 1917 r. walczył w Galicji. | Bosko materiały | |
| 93. | Okrasiński Kazimierz, s. Wojciecha | Władysławów | 139. Morszański Pułk Piechoty / szeregowy | Przepadł bez wieści pod wsią Bordanówka w dniu 11 września 1915 r. | GWAR |
| 94. | Osiej Adam, s. Martyna | 44. Syberyjski Pułk Strzelców / strzelec | Przepadł bez wieści 23 listopada 1914 r. pod wsią Cierpigórz. | GWAR | |
| 95. | Pachucki
Julian, s. Wojciecha |
Wola Tulnicka | 325. Carewski Pułk Piechoty / szeregowy | Został ranny pod wsią Karpiłówka 26 września 1915 roku. Opatrzony w zaawansowanym punkcie opatrunkowym. | GWAR |
| 96. | Pachucki Piotr, s. Wojciecha | Wola Tulnicka | 199.
Kronsztandzki Pułk Piechoty |
Walczył we wrześniu 1916 r. pod Lwowem. | Bosko materiały |
| 97. | Pawełek Jan, s. Józefa i
Anny |
Wólka
Siemieńska |
3. Dywizjon Artylerii Ciężkiej | Zmobilizowany w 1914 r., zabity granatami w lipcu 1917 r. w Galicji. | Bosko, s. 370 |
| 98. | Piasta Michał, s. Jana | Nadzieja | 72. Tulski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Służył w 6. rocie. Został ranny 22 października 1915 r. pod Gaten. Trafił do Szpitala 18. Dywizji Piechoty. | GWAR |
| 99. | Piekar Jan, s. Kazimierza | Nadzieja | 76. Brygada Artylerii /
szeregowy |
Służył w 1. baterii. Z powodu choroby trafił w dniu 30 marca 1916 r. do szpitala w Moskwie. | GWAR |
| 100. | Pietszele
Czesław, s. Stanisława |
Juliopol | 139. Morszański Pułk Piechoty | Został ranny w dniu 28 lutego 1915 r. | GWAR |
| 101. | Procyk
Szymon, s. Józefa |
Wólka
Siemieńska |
122. Zapasowy Batalion
Piechoty |
Został wypisany z 13. Ogólnego Ewakuacyjnego Szpitala w Moskwie w dniu 23 listopada 1915 r. | GWAR |
| 102. | Przystupa
Michał, s. Wawrzyńca |
Siemień | 298.
Mścisławski Pułk Piechoty / szeregowy |
Przepadł bez wieści pod wsią Kocikowa dnia 9 listopada 1914 r. | GWAR |
| 103. | Rafalski Jan, s. Marcelego | Juliopol | 116.
Małojarosławski Pułk Piechoty / Polska Brygada Strzelecka / szeregowy |
Został ranny w głowę na froncie niemieckim w dniu 26 lipca 1916 r. Trafił do szpitala 2 sierpnia 1916 r. Zaciągnął się do Polskiej Brygady Strzeleckiej, gdzie służył w 2. rocie zapasowego batalionu. Zachorował 12 lutego 1917 r., a dzień później trafił do szpitala. | GWAR |
| 104. | Rej Stanisław, s. Michała | Juliopol /
Działyń |
270. Gatczyński Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu choroby trafił do szpitala w dniu 19 września 1916 r. Został przyjęty 10 października 1917 r. do 173. Polowego Szpitala. | GWAR |
| 105. | Risman Karol, s. Adolfa | Juliopol | 14. Kaukaski Pułk Strzelców / szeregowy | Z powodu choroby trafił 4 stycznia 1916 r. do Szpitala nr 18 w Baku. | GWAR |
| 106. | Rudkowski Ludwik, s. Adama | 278. Kromski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 122. Zapasowym Batalionie. Z powodu ran otrzymanych 23 października 1915 r., został przyjęty na oddział opatrunkowy 70. Dywizji Piechoty. Od 1 września 1915 r. do 5 stycznia 1916 r. przebywał w szpitalu. | GWAR | |
| 107. | Sawicki Jan, s. Wincentego | Tulniki | 72. Tolski Pułk Piechoty /
szeregowiec |
Powołany do armii w 1902 roku, jako żołnierz pospolitego ruszenia. Zraniony kulą w lewą nogę pod kolanem pod Dyneburgiem w dniu 19 października 1915 r. Trafił do Miejskiego Szpitala nr 253 w Piotrogrodzie 24 grudnia 1915 r. | GWAR |
| 108. | Serejuk Jan, s. Łukasza | Działyń | 298.
Mścisławski Pułk Piechoty / starszy szeregowy |
Przepadł bez wieści pod wsią Kocikowa dnia 9 listopada 1914 r. | GWAR |
| 109. | Skryrzewski Antoni, s. Aleksandra | Działyń | 4. Korpus
Armijny Kompania Tyłowa / szeregowy |
Z powodu choroby został przyjęty 1 lutego 1917 r. do 712. Ogólnego Zapasowego Szpitala w Brańsku. | GWAR |
| 110. | Skupiński Zygmunt, s. Stanisława | Działyń | 9. Zapasowy Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu choroby trafił w dniu 10 lutego 1917 r. do 719. Ogólnego Polowego Zapasowego Szpitala w Rosławiu. Ponownie z powodu choroby trafił do 719. Ogólnego Polowego Zapasowego Szpitala w Rosławiu w dniu 25 kwietnia 1917 r. | GWAR |
| 111. | Sobianek
Andrzej, s. Macieja |
Wierzchowiny | Nieznana | Z powodu choroby trafił do szpitala 6 lipca 1917 r. | GWAR |
| 112. | Sobieszek Stanisław, s. Józefa | Wierzchowiny | 60. Zamojski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 6. rocie. Zginął pod wsią Mikowo 1 lutego 1915 r. | GWAR |
| 113. | Sokołowski August, s. Grzegorza | Juliopol | 393. Polowy Zapasowy
Szpital / sanitariusz |
Z powodu choroby trafił do Szpitala nr 6 w Stawropolu w dniu 29 czerwca 1917 r. | GWAR |
| 114. | Sokołowski Bolesław, s. Antoniego | Amelin | 35. Sybirski Pułk Strzelców / strzelec | Przepadł bez wieści między wsiami Bubnów, Korytnica i Świniuchy w dniach 18-19 sierpnia 1916 r. | GWAR |
| 115. | Sokołowski Czesław, s. Tomasza | Działyń | 298.
Mścisławski Pułk Piechoty / szeregowy |
Służył w 13. rocie. Dostał się do niewoli austriackiej pod Pilicą w dniu 23 lutego 1915 r. W czerwcu 1915 r. przebywał w obozie jenieckim w Planie (Austria). | GWAR |
| 116. | Sokołowski Józef, s.
Tomasza |
Działyń | 280. Surski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Z powodu choroby przebywał w Szpitalu Czerwonego Krzyża nr 33. | GWAR |
| 117. | Steć Franciszek, s.
Szymona |
298.
Mścisławski Pułk Piechoty / szeregowy |
Przepadł bez wieści pod wsią Kocikowa dnia 6 listopada 1914 r. | GWAR | |
| 118. | Styczyński Józef, s. Józefa | 284.
Wengierowski Pułk Piechoty / szeregowy |
Przepadł bez wieści w dniu 31 maja 1915 r. pod wsią Bratuszewo. | GWAR | |
| 119. | Szabłowski Franciszek, s. Franciszka | Sewerynówka | 35. Sybirski Pułk Strzelców / strzelec | Został ranny pod wsiami Bubnów, Korytnica i Świniuchy w dniu 18 sierpnia 1916 r. | GWAR |
| 120. | Szaltyński Władysław, s. Jana | 28. Surski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 15. rocie. Ranny trafił do szpitala Czerwonego Krzyża w dniu 30 września 1915 r. | GWAR | |
| 121. | Szczepk Teofil, s. Jana | Siemień | 300. Zasławski Pułk Piechoty / szeregowy | 5 listopada 1914 r. przepadł bez wieści pod wsią Podzamcze. | GWAR |
| 122. | Szenk / Szczenk
Andrzej, s. Wojciecha |
Gródek | 9. Sybirski Pułk Grenadierów / grenadier | Przepadł bez wieści pod Zamościem w dniu 13 sierpnia 1914 r. | GWAR |
| 123. | Szewczyk
Maciej, s. Antoniego |
Wierzchowiny | 321. Okski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Z powodu ran, odniesionych 5 lutego 1915 r. pod twierdzą Przemyśl, trafił na oddział opatrunkowy 81. Dywizji Piechoty. | GWAR |
| 124. | Szewczyk Jan, s. Józefa | Wólka
Siemieńska |
72. Tulski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Został oznaczony 12 grudnia 1914 r. Medalem św. Jerzego IV stopnia (nr odznaczenia 139936). Został ranny 10 lutego 1916 r. pod Brusławem. Trafił 24 kwietnia 1916 r. do Oddziału Zdrowotnego 64. Pułku. | |
| 125. | Szewczyk
Michał, s. Antoniego |
Wierzchowiny | 300. Zasławski Pułk Piechoty / szeregowy | Ciężko ranny od kuli trafił 15 września 1915 r. do Lazaretu „Dinalno”. | GWAR |
| 126. | Szulik Antoni, s. Błażeja | Działyń | 298.
Mścisławski Pułk Piechoty / szeregowy |
Na początku wojny zachorował. Przepadł bez wieści dnia 21 października pod wsią Leszczyna. | GWAR |
| 127. | Szulik Jan, s. Pawła | Działyń | 70. Riażski Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu choroby trafił 11 lipca 1916 r. do szpitala przy monasterze w Pokrowsku. | GWAR |
| 128. | Szulik
Wojciech, s. Pawła |
Działyń | 270. Gatczyński Pułk Piechoty / szeregowy | Zachorował 1 stycznia 1916 r. przy stacji Wilejki. Trafił do szpitala w Moskwie w dniu 4 czerwca 1916 r. | GWAR |
| 129. | Szwec (Świć) Teofil, s.
Andrzeja |
Sewerynówka | 72. Tulski Pułk Piechoty /
szeregowy |
Służył w 2. rocie. Przepadł bez wieści w dniu 23 listopada 1915 r. pod wsią Mieszkieli. | GWAR |
| 130. | Świć Aleksander, s.
Andrzeja |
Sewerynówka | 15. Zaamurski Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu choroby trafił w dniu 7 lutego 1917 r. do 473. Polowego Ruchomego Szpitala. | GWAR |
| 131. | Świć Stanisław, s.
Andrzeja |
Sewerynówka | 20. Galicki Pułk Piechoty /
szeregowy |
Został wzięty do niewoli austriackiej 23 kwietnia lub 13 maja 1915 r. nad Dunajcem lub Sanem. W czerwcu 1915 r. przebywał w obozie jenieckim. | GWAR |
| 132. | Tymosiewicz Seweryn, s. Józefa i Józefy z Wójcików | Wola Tulnicka | 199.
Kronsztancki Pułk Piechoty |
Zmobilizowany w 1915 roku, zginął na froncie rosyjsko-austriackim. | DUWL nr 8, str. 105 |
| 133. | Utykański
Stanisław, s. Jana |
Juliopol | 60. Zamojski Pułk Piechoty / szeregowy | Został ranny 1 lutego 1915 r. pod wsią Mikowo. Trafił do szpitala polowego 15. Dywizji Piechoty. Dostał się do niewoli austriackiej 28 lutego 1915 r. w Karpatach. 25 marca 1915 r. przebywał, jako jeniec w obozie Josefstadt. | GWAR |
| 134. | Wacho […] Jan, s.
Antoniego |
70. Riazański Pułk Piechoty | Zginął pod wsią Leszczków dnia 20 października 1914 r. | GWAR | |
| 135. | Woźniak
Władysław, s. Jana |
Juliopol | 153. Bakiński Pułk Piechoty / szeregowy | Z powodu choroby trafił do Szpitala nr 12 w Tibilisi w dniu 19 czerwca 1917 r. | GWAR |
| 136. | Woźniak
Władysław, s. Jana |
Juliopol | 10. Finlandzki Pułk Strzelców / szeregowy / starszy
szeregowy |
Służył w 6. rocie. Został postrzelony w prawą rękę pod Suwałkami w dniu 26 września 1914 r. Dnia 5 października 1914 r. trafił do I Nowogrodzkiego Szpitala. Został ranny 3 marca 1915 r. niedaleko wysokości 1043 i 1251 na północny-zachód od wsi Narzyce. Z powodu odniesionych ran trafił do szpitala. Ponownie został ranny 19 października 1915 r. pod Bogatkowcami. Trafił do szpitala w Nieżynie, który opuścił w dniu 28 listopada 1915 r. | GWAR |
| 137. | Wójcik Andrzej | Działyń | Przymorski Pułk Dragonów | Przyjęty do szpitala polowego z powodu choroby 13 października 1916 r. | GWAR |
| 139. | Wójcik Piotr, s. Warfolomeusza | Działyń | 298.
Mścisławski Pułk Piechoty / szeregowy |
Ranny w prawą stronę głowy pod Iwanogrodem ( Dęblinem ) w dniu 25 września 1915 roku. Przebywał w Kaliszu. Został przyjęty do szpitala Czerwonego Krzyża dnia 12 listopada 1915 roku. | GWAR |
| 140. | Wójcik
Tomasz, s. Wawrzyńca |
Siemień | 7. Grenadierski Samogitski Pułk / grenadier | Służył w 15 rocie. Z powodu ran, odniesionych 22 maja 1915 r. pod wsią Sieredzice, trafił do szpitala polowego. Ranny w plecy, został przyjęty do szpitala w dniu 11 lipca 1917 r. | GWAR |
| 141. | Zając Bolesław, s. Józefa | Siemień | 300. Zasławski Pułk Piechoty / szeregowy | Został ranny pod Garbatką w dniu 12 października 1914 r. | GWAR |
| 142. | Żmuda Jan, s. Wojciecha | Gródek | 60. Zamojski Pułk Piechoty / szeregowy | Służył w 13. rocie. Przepadł bez wieści 1 lutego 1915 r. pod wsią Mikowo. | GWAR |
[1] M. Bosko, Rekruci z powiatu radzyńskiego w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej w świetle akt Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej z lat 1919-1931, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 16, 2018, cz. 2, s. 357. Por. J. Legieć, Polscy rekruci w armii rosyjskiej w latach 1874-1913 – liczebność i rozmieszczenie, „Wrocławskie Studia Wschodnie”, nr 14, 2010, s. 9-26.
[2] B. Chlebowski, Siemień, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 544.
[3] A. Górak, K. Latawiec, Administracja rosyjska powiatu radzyńskiego (1867-1918), [w:] Ziemia Radzyńska, t. IV, red. A. Gątarczyk, A. Górak, Radzyń Podlaski 2016, s. 207-210.
[4] A. Górak, K. Latawiec, Powiat radzyński 1909, [w:] Ziemia Radzyńska, t. IV, red. A. Gątarczyk, A. Górak, Radzyń Podlaski 2016, s. 398-399.
[5] J. Legieć, Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913, Kielce 2013, s. 37-39.
[6] Tenże, Powszechny obowiązek służby wojskowej w armii carskiej jako element polityki rusyfikacyjnej w Królestwie Polskim, [w:] Między irredentą a kolaboracją. Postawy społeczeństwa polskiego w latach niewoli, red. L. Michalska-Bracha i M. Korybut-Marciniak, Warszawa 2013, s. 151-166.
[7] Tenże, Służba wojskowa, [w:] Ziemia Radzyńska, t. IV, red. A. Gątarczyk, A. Górak, Radzyń Podlaski 2016, s. 317.
[8] Tenże, Ewidencja poborowych i rezerwistów w Królestwie Polskim w latach 1874-1914, [w:] Dzieje biurokracji, t. IV, cz. 1, pod red. A. Góraka, K. Latawca i D. Magiera, Lublin-Siedlce 2011, s. 517, Tegoż, Organizacja pomocy dla rodzin żołnierzy armii rosyjskiej w czasie I wojny światowej, [w:] Od Rosji po Bliski Wschód, red. D. Rogut, Zelów 2010, s. 49.
[9] Https://gwar.mil.ru/about/ [dostęp dn. 14.04.2019 ]
[10] M. Bosko, Rekruci z powiatu radzyńskiego w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej w świetle akt Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej z lat 1919-1931, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 16, 2018, cz. 2, s. 357-379. Z tego miejsca chciałbym serdecznie podziękować Panu mgr. Maciejowi Bosko, za udostępnienie materiałów zebranych do napisania w/w artykułu, a dotyczących zaginionych rekrutów z gminy Siemień.
[11] Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego nr 12, z 12.11.1925, s 144, Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego nr 8, z 14.08.1926, s. 105.
[12] „Obwieszczenia Publiczne”, dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości nr 82, z 12.10.1932, s. 132.
[13] Wspomnienia Wiktorii Pachuckiej, spisane w latach 2015-2017. Rękopis w zbiorach autora.
[14] Patrz „Wykaz rekrutów…”.
[15] Wykazy miejscowości z gmin mogły być zamieszczane w książkach pamiątkowych, lecz w Pamjatnajach Kniżkach Siedleckoj Gubernii z lat 1878, 1883-97, 1900-01, 1907-08, 1910, 1912 takich wykazów dla gminy Siemień nie ma.
[16] W tabeli nie uwzględniono miejscowości Pomyków, gdyż nie odnotowano żadnego poborowego z tejże wsi.
[17] Dla porównania, w 1906 roku na 309 wcielonych do wojska rekrutów z terenu powiatu radzyńskiego, tylko 15 było żonatych. J. Legieć, Służba wojskowa, [w:] Ziemia Radzyńska, t. IV, red. A. Gątarczyk, A. Górak, Radzyń Podlaski 2016, s. 319.
[18] W przypadku 10 osób podano adnotacje o braku umiejętności pisania. Dla porównania, w 1907 roku na 277 rekrutów z powiatu radzyńskiego umiejętnością pisania i czytania mogło się poszczycić 134, zaś 7 umiało tylko czytać. Tamże, s. 319.
[19] Stopień szeregowego obowiązywał w pułkach piechoty, stopień strzelca w pułkach strzeleckich, stopień kanoniera w oddziałach artyleryjskich, zaś stopień grenadiera obowiązywał w pułkach grenadierskich.
Bibliografia cytowań
Chlebowski B., Siemień, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, s. 544.
Bosko M., Rekruci z powiatu radzyńskiego w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej w świetle akt Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej z lat 1919-1931, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 16, cz. 2, str. 357-379.
Górak A., Latawiec K., Administracja rosyjska powiatu radzyńskiego (1867-1918), [w:] Ziemia Radzyńska, t. IV, red. A. Gątarczyk, A. Górak, Radzyń Podlaski 2016, s. 207-210.
Górak A., Latawiec K., Powiat radzyński 1909, [w:] Ziemia Radzyńska, t. IV, red. A. Gątarczyk, A. Górak, Radzyń Podlaski 2016, s. 398-399.
Legieć J., Ewidencja poborowych i rezerwistów w Królestwie Polskim w latach 1874-1914, [w:] Dzieje biurokracji, t. IV, cz. 1, pod red. A. Góraka, K. Latawca i D. Magiera, Lublin-Siedlce 2011.
Legieć J., Powszechny obowiązek służby wojskowej w armii carskiej jako element polityki rusyfikacyjnej w Królestwie Polskim, [w:] Między irredentą a kolaboracją. Postawy społeczeństwa polskiego w latach niewoli, red. L. Michalska-Bracha i M. Korybut-Marciniak, Warszawa 2013.
Legieć J., Organizacja pomocy dla rodzin żołnierzy armii rosyjskiej w czasie I wojny światowej, [w:] Od Rosji po Bliski Wschód, red. D. Rogut, Zelów 2010, s. 49.
Legieć J., Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913, Kielce 2013.
Legieć J., Służba wojskowa, [w:] Ziemia Radzyńska, t. IV, red. A. Gątarczyk, A. Górak, Radzyń Podlaski 2016.
